Đổi thay trên quê hương Tiên Thọ

Lãnh đạo tỉnh Quảng Nam, huyện Tiên Phước viếng hương Khu tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ hy sinh trong cuộc đấu tranh Cây Cốc. Ảnh:N.H

Ký ức hào hùng

Nhằm phản đối chính quyền Ngô Đình Diệm ngang ngược vi phạm trắng trợn hiệp định Giơnevơ, sáng ngày 29/9/1954 đồng bào, cán bộ, đảng viên trên địa bàn huyện Tiên Phước sôi sục khí thế tiến về chợ Cây Cốc, xã Tiên Thọ để đấu tranh trực diện với quân thù. Không những không thực hiện theo yêu sách chính đáng của nhân dân mà quân địch đã huy động hàng trăm binh lính dùng xe tăng, lựu đạn… thẳng tay xả súng vào đoàn người tay không tấc sắt làm trên 330 đồng bào, đồng chí của ta hy sinh. Cuộc đấu tranh Cây Cốc đã thổi bùng lên ngọn lửa đấu tranh với quân thù tại địa phương và lan rộng trên toàn miền Nam. 

Ở tuổi 94, có 54 năm đứng trong hàng ngũ của Đảng, trải qua những thăng trầm của thời gian nhưng ông Phạm Bá Ngọc (thôn 2, xã Tiên Thọ) vẫn nhớ như in cuộc đấu tranh Cây Cốc. 

Cuộc đấu tranh Cây Cốc bắt đầu khi đồng chí Nguyễn Thông - nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến - Hành chính xã Tiên Thọ bị bọn tay sai bắt vào ngày 27.9.1954. 

Người dân vây quanh nhà tên Ngô Ngọc Hường là nơi đặt trụ sở của bọn tay sai địch, yêu cầu bảo đảm cho nhân dân đi lại làm ăn bình thường; không được bắt bớ khủng bố những người kháng chiến cũ để trả thù. Trước làn sóng căm phẫn của đồng bào, bọn địch buộc phải đứng ra xin lỗi, nhưng đồng bào tấn tới đòi địch phải ký vào biên bản cam kết.

Huyện ủy đang họp tại xã Tiên Lộc đã cử các đồng chí Nguyễn Hào, Hồ Cột đến tận nơi vận động quần chúng giải tán để tránh xảy ra tổn thất. Nhưng người dân khu vực Tiên Thọ nghe thông tin chậm nên kéo đến đấu tranh phản đối địch bắt giam người. Hàng nghìn người dân từ khắp nơi đã bao vây cơ quan chỉ huy Tiểu đoàn Bảo an 601 tại nhà Ngô Ngọc Hường đòi thả người. 

Tuổi trẻ Tiên Thọ viếng hương, dọn vệ sinh Khu tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ hy sinh trong cuộc đấu tranh Cây Cốc. Ảnh:N.H

Khoảng 10 giờ ngày 29.9.1954 vừa đến cầu Vôi, 3 chiếc máy bay khu trục của quân đội Pháp quần lượn trên bầu trời, địch đã ban hành mệnh lệnh đàn áp, liền sau đó lính của Tiểu đoàn 601 nổ súng vào nhân dân. Dưới đất thì xe tăng từ phía Tam Kỳ kéo lên Tiên Thọ, lính bộ binh của quân Liên hiệp Pháp nổ súng liên thanh vào lực lượng quần chúng nhân dân, người chết, người bị thương nằm la liệt chung quanh nhà Ngô Ngọc Hường và rải rác khu chợ Cây Cốc.

Ông Phạm Bá Ngọc nhớ lại: “Lúc đó, đồng bào, cán bộ, đảng viên khắp nơi trong huyện Tiên Phước sôi sục khí thế ai có cuốc cầm cuốc, ai có giáo mác, gậy gộc, tầm vông thì cầm trong tay tiến về chung quanh nhà Ngô Ngọc Hường và chợ Cây Cốc, xã Tiên Thọ để đấu tranh đòi thi hành Hiệp định Giơnevơ, đòi thả người. Chính quyền Ngô Đình Diệm đã lệnh cho binh lính dùng xe tăng, lựu đạn... thẳng tay xả súng vào đoàn người tay không một tấc sắt”.

Để tưởng nhớ những người đã ngã xuống, năm 1980, chính quyền và nhân dân huyện Tiên Phước đã cho xây dựng Tượng đài Cây Cốc ngay chính ngôi mộ tập thể của của những chiến sỹ và đồng bào ta đã ngã xuống.

Lãnh đạo huyện Tiên Phước tặng quà cho gia đình chính sách trên địa bàn xã Tiên Thọ. Ảnh: N.H

Phát huy truyền thống anh hùng

Sau ngày quê hương hoàn toàn giải phóng, tiếp nối truyền thống đấu tranh cách mạng hào hùng của cha anh đi trước, cán bộ và nhân dân Tiên Thọ tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế xã hội, nâng cao đời sống người dân. Địa phương tranh thủ các cơ chế chính sách của nhà nước tạo điều kiện, khuyến khích nhân dân tiếp cận các nguồn vốn để phát triển sản xuất, thương mại, dịch vụ, kinh tế vườn, kinh tế trang trại giải quyết lao động, nâng cao đời sống thu nhập cho người dân. Nhất là từ khi triển khai chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), xã đã tranh thủ nguồn đầu tư của trên phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng vận động nhân dân tích cực hưởng ứng chung tay xây dựng thành công xã NTM. 

Người dân Tiên Thọ tích cức tham gia phát triển kinh tế vườn- kinh tế trang trại theo Nghị quyết 35-HĐND tỉnh. Ảnh: N.H

Ông Huỳnh Sơn Lâm, Xóm Eo, thôn 5, xã Tiên Thọ cho biết: “Trước kia, khi nhiều tuyến đường trong xã chưa được đầu tư đồng bộ nên việc đi lại, vận chuyển hàng hóa của người dân rất khó khăn, việc đến trường lớp của con em, trạm y tế khám chữa bệnh cho người già cũng gặp khó. Còn bây giờ, hầu hết các tuyến đường và cầu giao thông đều được lưu thông thông suốt nên việc đi lại rất thuận tiện, nhanh chóng, nhất là tuyến đường Quốc lộ 40B chạy qua địa bàn vừa mở rộng, nâng cấp xong rất thuận lợi cho nhân dân đị lại, giao thương buôn bán, bộ mặt Tiên Thọ ngày càng khang trang, khởi sắc. Tôi cũng như bà con nhân dân ở Xóm Eo phấn khởi trước sự đổi thay về cơ sở hạ tầng của quê hương”.

Trong những ngày tháng 9 lịch sử này, cán bộ nhân dân thôn 2, xã Tiên Thọ lại có thêm niềm vui mới khi được huyện công nhận thôn NTM kiểu mẫu. Gần năm triển khai xây dựng thôn NTM kiểu mẫu bộ mặt thôn có nhiều khởi sắc nhất định. Hiện 100% trục đường chính, trên 96% đường ngõ xóm trên địa bàn thôn đã được bê tông hóa. Hầu hết các tuyến đường đều được nhân dân trồng hoa, cây xanh, chăm sóc thường xuyên kết hợp cải tạo vườn nhà trồng các loại cây đặc sản của địa phương, xây dựng tường rào cổng ngõ khang trang sạch, đẹp. Các thiết chế văn hóa, thể thao được quan tâm đầu tư, mua sắm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, vui chơi, luyện tập thể dục thể thao của nhân dân. Ông Huỳnh Ngọc Hậu - Trưởng thôn 2, xã Tiên Thọ chia sẻ: “Nhờ sự đồng lòng của nhân dân, sự đầu tư của Nhà nước nên mới cho kết quả khả quan, góp phần hoàn thiện các tiêu chí xây dựng thôn NTM kiểu mẫu. Ban nhân dân thôn cùng các chi, hội, đoàn thể tập trung vào công tác tuyên truyền, vận động người dân thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong phát triển sản xuất, nhằm nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế hộ gia đình. Nhờ đó, thu nhập bình quân đầu người của thôn đạt 48 triệu đồng/năm. Tỷ lệ hộ nghèo còn hơn 2%”.

Đường làng, ngõ xóm được người dân chỉnh trang trồng hoa xanh, sạch, đẹp. Ảnh: N.H

Từ tuyến đường Quốc lộ 40B đi vào cụm dân cư kiểu mẫu Xóm Eo (thôn 5) sạch sẽ, hai bên là hoa. Gần như nhà nào cũng có một khu vườn được quy hoạch bài bản, rực rỡ sắc màu của nhiều loại hoa, loại cây. Đến nay cụm dân cư NTM kiểu mẫu Xóm Eo đã đạt được hầu hết các tiêu chí đề ra. Các hộ dân trong cụm tích cực tham gia bảo quản tuyến đường giao thông. Giữ gìn vệ sinh môi trường, trồng cây xanh bóng mát, đường hoa tạo cảnh quang xanh - sạch - đẹp. Các thành viên trong cụm chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật, thực hiện tốt quy ước cộng đồng, không vi phạm pháp luật và không phát sinh mới các tệ nạn xã hội. Hằng năm 100% hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa. “Người dân ở Xóm Eo hiểu NTM chính là làm cho cuộc sống tốt hơn nên dù còn khó khăn họ cũng sẵn sàng chung sức cùng với Nhà nước thực tham gia hiến đất đai, cây cối xây dựng các công trình công cộng, dân sinh…; tập trung tham gia chỉnh trang vườn nhà, cổng ngõ xanh, sạch, đẹp, đường làng trồng hoa bắt điện chiếu sáng... Nhờ đó, bộ mặt Xóm Eo thay đổi đáng kể, tình làng nghĩa xóm được phát huy mọi người cùng chung tay xây dựng không gian sống xanh mát, sạch đẹp, hài hòa” - Ông Huỳnh Đức Tân, Trưởng Cụm dân cư NTM kiểu mẫu, Xóm Eo, thôn 5, xã Tiên Thọ tâm sự.

Người dân tham gia dọn vệ sinh, chăm sóc đường hoa. Ảnh: N.H

Xây dựng xã nông thôn mới nâng cao

Với lợi thế là địa bàn cửa ngõ của huyện giáp ranh với huyện Phú Ninh, có tuyến quốc lộ 40B chạy ngang qua, những năm qua, xã Tiên Thọ đã tranh thủ các nguồn đầu tư, xây dựng hệ thống đường giao thông thông suốt. Hiện 100% trục xã, liên xã được nhựa hóa, gần 94% trục đường thôn và 87% đường ngõ xóm đã được bê tông hóa, cứng hóa tạo điều kiện đi lại thuận tiện; 100% số hộ sử dụng điện thường xuyên, an toàn. Thu nhập bình quân đầu người năm 2023 của xã đạt trên 48 triệu đồng, tăng gấp 4 lần so với năm 2010. Tiên Thọ được công nhận xã đạt chuẩn NTM vào năm 2019, hiện địa phương đang tập trung xây dựng xã NTM nâng cao.

Ông Lê Nguyên Hùng - Chủ tịch UBND xã Tiên Thọ xác định, xây dựng NTM là mục tiêu có khởi đầu, nhưng sẽ không có điểm kết thúc. Chính vì vậy, địa phương tiếp tục tranh thủ các nguồn vốn từ ngân sách và huy động mọi nguồn lực trong Nhân dân, các tổ chức, doanh nghiệp, trong đó tập trung vào các tiêu chí mềm, tiêu chí dễ thực hiện trước và sau đó hoàn thành các tiêu chí còn lại. Địa phương phấn đấu về đích xã NTM nâng cao vào năm 2025 theo đúng lộ trình kế hạch đề ra”.

Tiên Thọ phấn đấu về đích xã nông thôn mới nâng cao vào năm 2025. Ảnh: N.H

Cùng với chăm lo phát triển kinh tế xã hội, Đảng bộ xã Tiên Thọ còn quan tâm công tác giáo dục, phát huy truyền thống cách mạng của quê hương cho thế hệ hôm nay, thực hiện tốt công tác đền ơn đáp nghĩa, chăm lo để gia đình chính sách có mức sống bằng hoặc cao hơn so với cộng đồng. Tiên Thọ được huyện cho đầu tư nâng cấp, sửa chữa chỉnh trang lại Khu tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ hy sinh trong cuộc đấu tranh Cây Cốc. Hiện công trình đã hoàn thành giai đoạn 1 gồm các hạng mục san nền, sân vườn nhà tưởng niệm, nhà tưởng niệm, hồ nước, cây xanh với tổng mức đầu tư 14,37 tỷ đồng. Đơn vị đầu tư đang tiếp tục triển khai thi công phần còn lại. 

Thu nhập bình quân đầu người năm 2023 đạt trên 23 triệu đồng/ năm. Ảnh:N.H

Bí thư Đảng ủy xã Tiên Thọ Nguyễn Văn Ty cho biết, truyền thống vẻ vang trong kháng chiến luôn là niềm tự hào, động lực thúc đẩy các thế hệ cán bộ, nhân dân Tiên Thọ vượt qua khó khăn, nỗ lực xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội. Trong những năm qua, Đảng bộ và nhân dân địa phương rất tích cực kiến thiết quê hương, chung sức phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân. “Khu tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ hy sinh trong cuộc đấu tranh Cây Cốc là địa chỉ đỏ của các cuộc về nguồn để lan tỏa, tiếp nối truyền thống cách mạng, tinh thần yêu nước vẻ vang của huyện Tiên Phước nói riêng, Quảng Nam nói chung. Phát huy truyền thống của quê hương anh hùng, xây dựng Tiên Thọ ngày càng phát triển chính là sự tri ân của thế hệ hôm nay đối với những hy sinh mất mát của thế hệ cha anh đi trước cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng quê hương, đất nước” - Ông Ty nói.

NGUYỄN HƯNG - HUỲNH THANH