Kêu gọi cộng đồng chung tay bảo vệ động vật hoang dã
Trong những năm gần đây, tình trạng quảng cáo, buôn bán động vật hoang dã (ĐVHD) trái phép trên Internet ngày càng diễn biến phức tạp. Chỉ trong vòng 5 năm (2020-2024), chỉ riêng thông tin từ hệ thống dữ liệu vi phạm về ĐVHD của ENV đã ghi nhận hơn 9157 vụ có dấu hiệu vi phạm về ĐVHD trên Internet với 35.159 vi phạm đơn lẻ, chiếm trên 50% tổng số vi phạm trong giai đoạn này. Hoạt động quảng cáo và buôn bán trái phép ĐVHD trên Internet diễn ra rất đa dạng, từ quảng cáo bán các loài nguy cấp, quý, hiếm bị cấm kinh doanh đến các loài thông thường. Các đối tượng vi phạm hoạt động với nhiều quy mô và phương thức khác nhau, thậm chí có cả các hội nhóm hoạt động tinh vi, quy mô lớn và mạng lưới cộng tác viên rộng khắp.
Lợi dụng sự tiện lợi của Internet, nhiều đối tượng đã và đang ngang nhiên quảng cáo buôn bán các loài ĐVHD trên các trang mạng xã hội như Facebook, TikTok và YouTube để thu lợi bất chính. Trên thực tế, hầu hết các đối tượng quảng cáo, buôn bán các loài ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm trên không gian mạng đều ý thức được đó là hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, lợi nhuận cao và rủi ro thấp đã khiến tình trạng vi phạm ngày càng bùng nổ trên Internet như hiện nay. Quy định pháp luật áp dụng xử phạt vi phạm quảng cáo kinh doanh trái phép ĐVHD trên Internet được quy định tại Nghị định số 35/2019/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 07/2022/NĐ-CP. Nghị định số 38/2021/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 128/2022/NĐ-CP.
ENV đã nêu ra một số kinh nghiệm xử lý các đối tượng quảng cáo, buôn bán ĐVHD:
Bước 1: Sau khi tiếp nhận, phát hiện đối tượng có hoạt động quảng cáo bán ĐVHD trên internet, cơ quan tiến hành trinh sát, xác minh hành vi vi phạm thực tế của đối tượng.
Bước 2: Trong trường hợp phát hiện đối tượng có hành vi nuôi nhốt, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán ĐVHD, bộ phận, sản phẩm của ĐVHD trái phép, cơ quan tự mình hoặc kết hợp với các cơ quan có thẩm quyền tiến hành bắt giữ, xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc xử phạt vi phạm hành chính đối tượng tùy theo mức độ vi phạm trên thực tế.
Trong trường hợp không phát hiện hành vi nuôi nhốt, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán ĐVHD, bộ phận, sản phẩm ĐVHD trái phép của các đối tượng. Cơ quan cần tham mưu, đề xuất UBND cấp tỉnh tiến hành xử phạt vi phạm hành chính cho hành vi quảng cáo trái phép của đối tượng theo khoản 2 điều 33 NĐ 38 hoặc đề xuất/trực tiếp ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo Điều 16 NĐ 35.
Bước 3. Cơ quan yêu cầu đối tượng gỡ bỏ toàn bộ quảng cáo vi phạm
Bước 4. Cơ quan định kỳ kiểm tra, giám sát đối tượng và các trang mạng xã hội, trang thông tin điện tử của đối tượng để tránh trường hợp tái phạm và kịp thời xử lý nếu đối tượng có hành vi vi phạm khác.
ENV được thành lập năm 2000, là một trong những tổ chức xã hội đầu tiên về bảo tồn ĐVHD tại Việt Nam và đi đầu trong nỗ lực chấm dứt nạn buôn bán ĐVHD trái phép ở Việt Nam.
